راهکارهای مشارکت در درون روستا

مقدمه

امروزه مشارکت به عنوان یکی از موضوعاتی است که بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. چرا که این اصطلاح بسیار دلخوش کننده و توجیح گر جلوه گر است. اما مشارکت می تواند اگر به صورت نهادمند و سازماندهی شده به اجرا درآید منشا اقدامات سازنده، پایدار و مثمر ثمری باشد. بزرگ ترین سرمایه ای که هر روستا می تواند با اتکا به آن مراحل عمران و آبادانی را طی کند چیزی جز مشارکت ساکنان آن روستا نیست. مشارکت اجتماعی بر آن دسته از فعالیت های ارادی دلالت دارد که از طریق آن ها اعضای یک جامعه در امور محله ، شهر و روستا شرکت می کنند و به صورت مستقیم و غیر مستقیم در شکل دادن حیات اجتماعی مشارکت دارند.مشارکت اجتماعی با مشارکت مردمی نزدیکی بسیار دارد ، زیرا اولا مشارکتی است که از متن جامعه می آید، ثانیا عرصه های مختلف حیات اجتماعی را در بر می گیرد. چنین مشارکتی در برنامه های عمران اجتماعی، به خصوص در سطح روستا ها جایگاه ویژه ای دارد که غفلت از آن و فراهم نساختن بسترهای لازم برای بسط و بهره گیری مناسب از آن ، برنامه های عمران اجتماعی را در سطوح مختلف دچار مشکل و نارسایی می کند. حرکت توسعه روستایی به سمت پیشرفت انسان ها و امکانات جهت گیری شده است. بنا بر این ایجاد این انگیزه در ساکنان منطقه که خودشان شروع به حرکت و ابداع نمایند ، یکی از شرط های اساسی و مهم است. یکی از ابزار نیل به این مقصود را می توان در تشکیل گروه های سازمان دهی شده مانند تعاونی های کشاورزی، شوراهای محلی و انجمن های روستایی یافت ابزاری که می تواند چندین هدف را دنبال کند. تشکیل این گروه ها برای اعضای آن ها این فایده را دارد که روش بهتری برای مراقبت از منافع آن هاست. در حالی که از سوی دیگر ، اعضای این گروه ها برای دولت و ارگان های وابسته به آن به مثابه مشاور، قابل دسترسی هستند. مشارکت دارای معنا و حیطه های اجرای بسیار گسترده ای می باشد که بیشتر در سطوح کلان و برنامه ریزی های اجتماعی، اقتصادی و ... مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین مشارکت دارای بار سیاسی درگیری جامعه مدنی در سیاست گذاری های گسترده و تصمیم سازی هاست.اما مفهوم مشارکتی که در این نوشتار بحث شده است بیشتر با تکیه بر مشارکت بین مردم و دهیار و شورا می باشد. استفاده از مشارکت و توانمندی های مردم بخصوص روستاییان برای عمران و توسعه و اجرای یک مدیریت و برنامه ریزی صحیح می تواند در موارد متعددی انجام گیرد.این موارد به ترتیب شامل شناخت نیازها و اولویت ها، طراحی پروژه ها و برنامه ها، اجرا و نظارت و ارزشیابی نتایج برنامه هاست.